- COMITATUS
- COMITATUSAula Imperatoria, Palatium, locus ubi Imperator morabatur, seu, ut definit Anianus, ad leg. 20. Cod. Theodos. de Decurion. Ubi rerum Domini fuerint: a Comitibus dictus, h. e. Curiae Proceribus, seu Amicis interioribus. Sic enim novum Comitem Apollinis appellat Thyadamantem Statius, l. 10. Theb. v. 163. Idem Comites proximam Regni turbaem, vocat, l. 11. v. 257.Non desunt Regni Comites -----Et de iisdem mox, v. 262.----- ----- sic proxima turba. -----Nempe, cadente Româ, cum Principes a Proceribus Domini appellarentur, eos vicissim dicebant, honoris ergo, Comites; non servos, aut mimstros aut aliud denique quod hodie usurpatur. Cuius rei exemplum illustre in Maiorano et Sidonio, apud istum, l. 1. Ep. 11. ubi Augusto aienti, Audio, Comes Sidoni, quod Saetyram scribas: respondet Sidonius, Si quis est iste, Domine Imperator, publice accuset. Ita namque capiendus is titulus; cum alii nescio quem Comitatum sive Consulatum Arverniae Sidonio ex male capta voce adscripserint. Vide Casp. Barthium, Animadvers. ad Statium, d. l. et Advers. volum. 11. Κομιτάτος Palladio in Vita Chrysostomi passim. Item Comitis seu Iudicis dignitas, districtus, terriorium, iurisdictio: apud Guil. Apulum, de Gestis Normann. l. 1.----- ----- Numerô cum viribus auctôOmnes conveniunt et bis sex nobiliores,Quos genus et gravitas morum decorabat et aetas,Elegêre Duces: provectis ad ComitatumHis, alii parent. Comitatus nomen honoris,Qui donantur, erat.Inde pro quovis territorio, seu cuiusvis loci iurisdictione suis finibus circumscriptâ, in Charta Dagoberti Regis apud Freherum, l. de Lupoduno. Quam quidem vocis notionem a Longobardis fluxisse, tradit Otto Frisingensis, de Gesiis Friderici, l. 2. c. 12. Cumque tres inter eos Ordines, i. e. Capitaneorum, Vavassorum et plebis esse noscantur ---- de singulis praedicti Consules eliguntur et singulis pene annis variantur. Ex quo fit, ut tota illa terra intra civitates ferme divisa, singulae ad commanendum secum dioecesanos compulerunt, vixque aliquis nobilis ---- inveniri queat, quin Civitatis suae sequatur Imperium: consueverunt autem singuli singula territoria ex hac commanendi potestate, Comitatus suos appellare. Unde hodieque villam, pagum, tus, Itali Contado; et rusticos Contadini, vocant. Apud Anglos Comitatus locus est publicus, in quo Vicecomes uniuscuiusque provinciae, quae Comitatus nomen apud eosdem obtinent, iurisdictionem suam exercet. Conventus item Iuridicus, qui in Comitatu seu Provincia fit, vulgo Assisia, Comite, apud Cowell. Ingulfum de Aluredo R. in LL. Henrici I. c. 51. etc. Plura vocis significata vide apud Car. du Fresne, in Glossar.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.